Podróż Trzy dni w Pieninach

Niedziela 24.06.2012r.

Zwiedzanie zamków w Niedzicy i Czorsztynie.

Zamek Dunajec – średniowieczna warownia znajdująca się na prawym brzegu Zbiornika Czorsztyńskiego we wsi Niedzica-Zamek, na obszarze Polskiego Spisza lub Zamagurza (Pieniny Spiskie). Zamek ten został wzniesiony najprawdopodobniej w początkach XIV w. przez węgierskiego kolonizatora ziem granicznych Rykolfa Berzeviczego ze Strążek, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej budowli obronnej. W okresie średniowiecza i później na uposażenie właścicieli zamku składały się dobra wchodzące w skład Zamagurza. Pierwszy raz nazwa zamek Dunajec pojawiła się w dokumencie z 1325 r.  Początkowo zamek ten stanowił węgierską strażnicę na granicy z Polską. W 1470 przeszedł w ręce rodu Zapolyów, następnie, na okres 60 lat w posiadanie Łaskich. Znany z hulaszczego trybu życia Olbracht Łaski zamek najpierw zastawił, a później sprzedał Jerzemu Horváthowi, który starannie go odbudował, przekształcając przy okazji w okazałą renesansową rezydencję (w znacznej części w takiej postaci zachował się po dziś dzień). W 1858 r. zamek przejął kolejny węgierski ród – Salamonowie. Po zakończeniu I wojny światowej zamek znalazł się na terytorium Polski. Własnością Salamonów pozostawał aż do 1945 r. Istotny fakt z tego okresu to zachowanie w dobrach zamkowych aż do 1931 r. szczątkowych form pańszczyzny. Od 1948 prowadzono na zamku prace restauracyjne i częściową odbudowę. Jedną z najbardziej tajemniczych kart w historii zamku jest odnalezione, podobno tuż po II wojnie światowej, inkaskie "kipu" – rodzaj zapisu informacji pismem węzełkowym, które zawiera ponoć informacje o ukrytym skarbie. Zamek niedzicki był plenerem wielu filmów. Od marca 1955 r. kręcono tutaj zdjęcia do filmu Zemsta na podstawie komedii Aleksandra Fredry z 16-letnią Beatą Tyszkiewicz w roli Klary. W 1975 r. powstał na zamku film Mazepa, zrealizowany na podstawie dramatu Juliusza Słowackiego. Zamek był również miejscem realizacji zdjęć m.in. do seriali telewizyjnych Janosik oraz Wakacje z duchami. Dzisiaj zamek spełnia funkcje muzealno-hotelowo-gastronomiczne, będąc jedną z największych atrakcji historycznych południowej części województwa małopolskiego. Do zamku prowadzi "aleja". Za bramą wejściową i sienią znajduje się dziedziniec zamku dolnego. W obrębie tej części zamku mieszczą się pokoje gościnne, kawiarnia, a w dawnej sali balowej restauracja. W części muzealnej można zobaczyć tzw. komnaty Salamonów, wyposażone w przedmioty z XVI-XIX w. Drewniane schody prowadzą na taras widokowy. Przez kolejną bramę wiedzie wejście do zamku górnego i do zamkowych lochów, które służyły jako piwnice, a także jako więzienie (obecnie urządzono tu tzw. izbę tortur). Na skraju dziedzińca zamku górnego znajduje się studnia wykuta w litej wapiennej skale o głębokości ponad 60 m. W tzw. Izbach Pańskich na zamku górnym zobaczyć można: salę myśliwską, izbę żupną i izbę straży. Wg legendy - przynajmniej w części potwierdzonej - pod koniec XVIII wieku na zamku i w jego okolicy rezydowali Inkowie: potomkowie Tupaca Amaru II oraz część arystokracji, uciekający przed hiszpańskimi prześladowaniami. Na terenie zamku inkascy zbiegowie mieli też ukryć część skarbu przeznaczonego - prawdopodobnie - na sfinansowanie powstania przeciw Hiszpanii.

Zamek w Czorsztynie – ruiny gotyckiego zamku z XIV wieku, położone na wzgórzu nad Dunajcem w granicach Pienińskiego Parku Narodowego. Znaczna rozbudowa zamku nastąpiła za czasów Kazimierza Wielkiego. Usytuowanie na wyniosłej skale pozwalało na kontrolę znacznej części doliny Dunajca. Wzmianki historyczne potwierdzają obecność na zamku Kazimierza Wielkiego, Ludwika Węgierskiego, św. Jadwigi Królowej, Władysława Warneńczyka. Zamek pełnił też funkcję komory celnej, a później siedziby starostów. W 1434 roku oddział husytów grasujący w rejonie Czorsztyna został rozgromiony przez rycerzy wysłanych przez króla Władysława Jagiełłę. Na lata 70. XV wieku datowana jest kolejna rozbudowa zamku, prawdopodobnie związana z wojną z królem węgierskim Maciejem Korwinem. Najpóźniej w wieku XVI powstał zamek dolny zwany Przygródkiem. Zasadnicza przebudowa zamku miała miejsce w latach 1629-1643, gdy funkcję starosty czorsztyńskiego pełnił Jan Baranowski herbu Jastrzębiec. Powstała wówczas m.in. czterokondygnacyjna baszta zwana obecnie basztą Baranowskiego. W 1651 roku pod nieobecność starosty zamek opanował Aleksander Kostka-Napierski wraz z grupą buntowników, jednak dość szybko oddziały wysłane przez biskupa krakowskiego odbiły zamek. W 1655 roku zatrzymał się w nim król Jan Kazimierz w drodze na Śląsk. Upadek zamku rozpoczął się od dewastacji przez wojska kozackie w latach 1734-1735, w czasie walk o tron pomiędzy Augustem II Sasem i Stanisławem Leszczyńskim. W 1790 roku od uderzenia pioruna spaliły się dachy zamku, co gwałtownie przyspieszyło zniszczenie. W 1819 roku dobra czorsztyńskie wraz z ruinami zamku zakupiła rodzina Drohojowskich, władająca nimi do 1945 r. W 1992 roku rozpoczęto kompleksowe prace. Prace te trwają nadal, a od 1996 roku zamek jest udostępniony do zwiedzania.

Powrót do domu.